Praten met doven heeft geen zin

Met betrekking tot het redesign van de federale instellingen Volksgezondheid heeft de regering Michel in 2016 beslist om het Wetenschappelijke Instituut Volksgezondheid (WIV), het Centrum voor Onderzoek in Diergeneeskunde en Agrochemie (CODA)  en hun Rechtspersoonlijkheden (RP) samen te smelten in een openbare instelling “sui generis” met rechtspersoonlijkheid: “Sciensano”, met het plan om er in 2018 het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) en de Hoge Gezondheidsraad (HGR) in op te nemen.

Reeds in september 2016 heeft de ACOD  zich niet akkoord verklaard met de wetsontwerpen van de ministers van volksgezondheid en landbouw omdat deze ontwerpen de dubbelzinnigheid over het openbare karakter van het beheer van de RP alleen maar versterken en geen enkel statuut voorzien is voor de toekomstige werknemers van Sciensano.

Op 1 juni 2017 heeft het Rekenhof een audit (1) over het personeelsbeheer bij het WIV en het CODA openbaar gemaakt. Volgens dit docuement heeft de ACOD gelijk wanneer ze stelt dat  het beheer van de RP al bijna 10 jaar lang ernstig faalt. In zijn conclusie raadt het Hof aan erop toe te zien dat met de invoering van Sciensano  de grenzen van de “openbare dienstverlening” niet worden verschoven  en stelt het ook dat de principes van goed openbaar bestuur (3) moeten blijven gelden.

Op dinsdag 19 september zeggen  73 academici van zowel Franstalige als Nederlandstalige faculteiten geneeskunde  en scholen voor volksgezondheid van alle universiteiten van het land dat de toekomstige integratie van de HGR en het KCE in Sciensano niet aangewezen is.

Met de dioxinecrisis van 1999 en de recente Fipronilcrisis in het achterhoofd verklaren ze dat:

“ de bescherming van de gezondheid van de burgers niet mag verward worden de verdediging van de belangen van de landbouwsector en van de voedingsmiddelenindustrie. Wetenschappelijk onderzoek – of dit door de academische wereld of door de overheid wordt verricht - vereist een  minimum aan onafhankelijkheid om geloofwaardig te kunnen zijn.  De wetenschappelijke adviesinstanties inzake gezondheid en gezondheidszorg moeten kunnen werken zonder enige rechtstreekse band met belangengroepen en industriële  lobbygroepen of zonder politieke beïnvloeding.”

Naast het feit dat de belangrijkste “klanten” van Sciensano (RIZIV, FAVV, FOD Volksgezondheid, enz.) in de algemene raad van deze nieuwe instelling zullen zetelen, voegt de ACOD er nog aan toe dat ook de bekwaamheid zelf van de werknemers om  weerstand te bieden aan zowel interne als externe druk ondermijnd zal worden  omwille van het feit dat het (statutaire en contractuele  overheidspersoneel, dat ter beschikking van Sciensano wordt gesteld, “in uitdoving” is verklaard. Welke werknemer met een arbeidsovereenkomst  zal het nog aandurven om een onafhankelijk wetenschappelijk advies uit te brengen als  de directie van Sciensano  meent dat dit zou kunnen leiden tot de stopzetting van een financiering?

Het ambtenarenstatuut biedt de beste waarborg voor de onafhankelijkheid van de ambtenaren, ook bij Sciensano!

Het wetsontwerp tot oprichting van Sciensano  zou in de komende maanden aan de Kamer moeten worden voorgelegd. Gaan de ministers De Block en Ducarme, nadat ze eerst doof zijn geweest voor de opmerkingen van de vakorganisaties en vervolgens de aanbevelingen van het Rekenhof naast zich hebben neergelegd, nu ook de mening van de academische wereld misprijzend afwijzen?

Alle burgers ( en parlementsleden) moeten goed beseffen dat  met de oprichting van Sciensano de onafhankelijkheid van hun voedselveiligheid in het gedrang komt.

Kurt SISSAU
Federaal secretaris

1. Verslag en persmededeling beschikbaar op http://www.ccrek.be/Publictions/Fiche.html?id=6339a001-55e7-4cf4-add9-f12262005aea

2. De openheiden de doorzichtigheid, de objectiviteit, de motivering van de administratieve handelingen, de eenvormige toepassing van de regelgevingen een interne controle die de naleving van deze principes garandeert.